Martines keuzes

Martine Koffeman stapte bijna dertig jaar geleden volkomen onbevangen in de relatie met haar man, een transgender. Na haar scheiding besloot ze hierover een boek te schrijven. ‘Mijn verhaal móet eruit, dat voel

ik heel sterk.’

“Stapelverliefd was ik op de man met wie ik op het strand van Scheveningen stond te zoenen. Ineens brak hij de kus af en zei: ‘Ik moet je wat vertellen. Ik ben geboren als meisje, maar ben duidelijk nooit een vrouw geworden.’ Op dat moment deed het me niet zo veel, ik was al verkocht. Wat de impact van die paar woorden op mijn leven zou zijn, kon ik totaal niet overzien. Anders dan mijn moeder die, toen ik haar vertelde dat mijn nieuwe liefde trans- gender was, uitriep: ‘Geen handvol maar een landvol, waar begin je aan?!’ Geen moment heb ik gedacht: dit vind ik te ingewikkeld. De liefde was sterk. We zijn samen doorgegaan.”

Beslissingen

“Nu ik met mijn boek bezig ben, zie ik duidelijk dat ik door voor deze liefde te kiezen, tegelijkertijd koos voor een leven vol beslissingen. Nu hoef je maar een krant open te slaan of de tv aan te zetten en je komt wel iets over transgenders tegen. Dertig jaar geleden was er níets over bekend. Ik heb alles zelf moeten uitvinden. Kinderen krijgen bijvoorbeeld. Dat kon alleen maar met hulp van een donor. Weer een keuze: kiezen we voor een bekende of een anonieme donor? We kozen voor het eerste en inmiddels zijn onze zoons zeventien, vijftien en vijftien. Vanaf hun geboorte kwamen er nieuwe keuzes op ons pad: wie informeer je wel, wie niet? En daarnaast: ‘het’ is altijd aanwezig, overal. Wat voor wc’s zijn hier? Als we naar het strand of het zwembad gingen, was er altijd een lichte onzekerheid, je bent voortdurend op je hoede.”

Proces

“Het is zonde dat onze relatie is stukgelopen. Maar bij de scheiding merkte ik opnieuw dat mijn verhaal anders was dan dat van anderen. ‘De shit van vandaag, is de mest van morgen’, zei een goede vriendin tegen me. Dat was het begin voor het idee van mijn boek. Dat handen en voeten kreeg met hulp van Brenda van Es (zie kader, red.). Bij haar heb ik een schrijfcursus gevolgd. Míjn verhaal, het moet eruit, voor mezelf. Het moet op papier en in de kast, ook voor onze zoons. In 2020, op mijn vijftigste verjaardag, wil ik dit aan hen geven.

Het schrijven vind ik heel intensief. Zeker naast mijn bijna fulltimebaan bij de gemeente Bloemendaal en de zorg voor drie pubers. Het is zo dichtbij, bij elke alinea komen er emoties naar boven. Ik wil zo goed mogelijk verwoorden hoe het was. En ik ben er ook wel een beetje trots op: jeetje, dat ik dit in me heb!”

Dit ben ik

“Ik wil dat lezers zich verbazen maar ook hardop kunnen lachen. Dit is wie ik ben, dit is wat ik heb meegemaakt. Want ik vertel nu écht hoe het zit. En daarmee ga ik voorbij mijn eigen schaamte, want natuurlijk gaat het ook over seksualiteit. Dat ik door het uitbrengen van mijn verhaal daar anderen automatisch in meeneem, is confronterend. Daar ontkom ik niet aan. Eigenlijk dus weer precies hetzelfde als wat ik altijd heb gedaan: dit is wat het is. Als ik voor een transgender kies, is dat het pad. Als ik kinderen wil, dan is dat het pad. De vraag is niet: zal ik het doen, maar: hoe doe ik het en welke keuzes moet ik daarvoor maken?

Inmiddels heb ik een nieuwe relatie. Voor mijn gevoel ben ik begonnen aan het tweede deel van mijn leven. Als ik terugkijk naar het eerste deel, weet ik: het was goed. Soms was het mooi, soms was het niet mooi. Maar ik had het niet anders willen doen.”

De methode Van ©ES

Met dank aan Brenda van Es schrijft Martine haar levensverhaal op. In 2013 vertrokken Brenda en haar man naar Spanje om daar het hele jaar door schrijfcursussen te geven. Brenda: “Omdat ik mensen wilde helpen hun boek te schrijven, richtte ik 100 Jaar Na Vandaag op. De structuur bleek telkens een obstakel voor levensverhaalvertellers. Daarom ontwikkelde ik, speciaal voor dit type schrijvers, de Van ©ES-methodiek, oftewel: Eerst Structuur. Veel mensen willen hun verhaal vertellen, maar hebben geen idee hoe je zoiets aanpakt. Daar komt bij dat het schrijven van een levensecht verhaal sowieso een complex traject is – je loopt bijvoorbeeld altijd aan tegen de gevoelens van de mensen om je heen. Waardoor je als schrijver moed en lef moet tonen. Maar hoe bijzonder is het, als jouw verhaal over honderd jaar nog in de boekenkast van een nazaat staat? Wie schrijft, blijft. En het mooie van een levensecht verhaal is dat het anderen weer inspireert.” Brenda van Es is auteur van het boek ‘Zo doe je dat, je levensverhaal schrijven’.

Boek kun je bestellen via ​100jaarnavandaag.com

Of via bol.com